Parametryzacja, mobilność, okręty flagowe

Wyszło właśnie (jeszcze ciepłe) nowe rozporządzenie w sprawie oceny parametrycznej. Przegląd nowości zawarł w poście na swoim blogu E. Kulczycki. Ja natomiast chciałbym się zająć kwestią szczegółową, a mianowicie premiowaniem mobilności akademickiej.

Pozostawiam na boku punktowanie co najmniej półrocznych staży akademickich w czołowych ośrodkach (to wraz z pytaniem o źródła finansowania takich wyjazdów w sytuacji, materiał na osobny post).

Interesuje mnie natomiast premiowanie staży post-doc w ocenie parametrycznej, bo są one szansą dla młodych doktorów na rozwinięcie warsztatu i przygotowanie do samodzielności naukowej.

Prima facie (po ludzku – na pierwszy rzut oka) pomysł jest fajny, bo zachęca do otwarcia się na pracowników z innych ośrodków, co w sytuacji, gdzie większość pracowników naukowo-dydaktycznych całe życie pracuje w jednym miejscu jest słuszne i zbawienne. Podobnie, jak słuszne i zbawienne było zobowiązywanie czeladników do odbycia wędrówki po Europie, zanim otwarli własny warsztat.

Jeżeli jednak popatrzymy na szczegóły, już nie jest tak ładnie, bo:

1. Zatrudnienie w ramach stosunku pracy na co najmniej 12 miesięcy pracownika, który uzyskał stopień doktora w innej jednostce naukowej nie wcześniej niż przed 5 laty przed zatrudnieniem daje  2 pkt, ALE
2. Zatrudnienie post-doka, który stopień doktora uzyskałw jednostce naukowej kategorii A lub A+, albo w uczelni notowanej w Academic Ranking of World Universities daje już 6 pkt.

Jakie to ma konsekwencje?

1. Opłaca się zatrudniać adiunktów tylko jako post-doc, do 5 lat po doktoracie, najlepiej tak, żeby „łapał” się na dwa okresy parametryzacyjne, potem się „zamortyzuje” i można się z nim rozstać.
2. Nie opłaca się zatrudniać doświadczonych adiunktów (6 – 8 lat po dr) tuż przed hablitacją, co oznacza, że wielu z nich w newralgicznym dla kariery naukowej okresie będzie miało dodatkowo pod górkę, kto bowiem zatrudni „zamortyzowanego” adiunkta?
3. Nie opłaca się zatrudniać na czas nieokreślony z przyczyn jak w pkt. 1 – 2
4. Do społeczności akademickiej zostaje wysłany wyraźny sygnał, że nieistotna jest jakość twoich badań i doktoratu, ważne natomiast jest, w jakim ośrodku go robiłeś. Post-dok, którego praca dostała nagrodę w konkursie „Państwa i Prawa,” ale bronił się w jednostce kat. B jest mniej wartościowy od autora takiej sobie rozprawy obronionej w jednostce kat. A. Jeżeli cała uczelnia przypadkiem jest w rankingu ARWU (dlaczego ten, a nie np. Times HE?), to nawet jak doktorant bronił się w jednostce kat. C, jest z definicji geniuszem.
5. W ten sposób zmniejszone zostały szanse rynkowe doktorów, którzy bronili się w jednostkach kat B, co dyskryminuje znaczną część uczestników rynku pracy. Przyczyni się także do zwiększenia liczby doktoratów nadanych przez jednostki kat. A/A+, zmniejszenia liczby doktoratów nadanych przez jednostki kat. B. Wpłynie to na ocenę parametryczną, skutecznie utrudniając jednostkom kat. B podwyższenie kategorii m.in. przez przyciąganie najzdolniejszych doktorantów.
6. Doktorant (doktorantka) w chwili otwarcia przewodu doktorskiego czy rozpoczęcia studiów doktoranckich nie ma możliwości przewidzenia, czy jego jednostka utrzyma kategorię A, straci ją lub przejdzie do wyższej kategorii. W konsekwencji – to, czy zrobi doktorat w jednostce kat. A czy niższej, jest w pewnym stopniu dziełem przypadku.
7. O wątpliwościach konstytucyjnych nawet nie wspomnę.